Bugun...


Erdem Yücel

facebook-paylas
Müzecilerin anıları
Tarih: 28-04-2024 20:02:00 Güncelleme: 28-04-2024 20:02:00


        
Bizim kuşağın müzecileri ne kadar çok olaya tanık olmuştur diye hep düşünmüşümdür. Çalkantılı siyası olaylardan etkilenmişler, bazıları da yaşadıklarını sonradan kitaplaştırdılar.

Özellikle 1970’li yılların sonlarına doğru toplumun sağ sol diye bölünmesinden etkilenmiş, kendilerine düşen payı almışlardır. Onlar aldıkları eğitimden kaynaklanan kültürlü, eski eserlere saygılı, aydın kişilerdir. Kısıtlı imkânlarla müzelerini seven, kendilerine emanet edilen kültür varlıklarıyla yaşayan bilimsel yönleri ağırlıklı uzmanlardır. İçlerinden bu tanımlamaya uymayan, maddi çıkarlarını öne çıkaranlar olmuşsa da onların sayıları yok denilecek kadar azdır.

Her meslek gibi gibi müzecilikte kolay değildir. Müzeciler kendilerine teslim edilen eserleri koruyan, bakımlarını yapan, topluma tanıtan, yeri geldiğinde devlet misafirleri karşısında diplomatik görevi olan,  kazılara katılan, bilimsel yayınlar yapan ve bütün bunların yanı sıra idari görevleri de üstlenirler.  Öncelikle bölgesini çok iyi tanımakla yükümlüdürler.  Sit alanlarını, inşaatlarda çıkan eserleri korumaya çalışırken çoğu kez çıkar ilişkileri bozulanlarla da koruyan karşı karşıya gelirler.  İşte o zaman güvendikleri amirlerinin kendilerini korumadığını görünce ne kadar yalnız olduklarını anladıklarında iş işten geçmiştir. Bu nedenle çoğunun  başlarına akıl almayacak işler gelmiş, müfettiş tahkikatlarına uğramışlar, yerlerinden edilmişler, aile düzenleri bozularak sıkıntıya düşmüşlerdir. Bu yönde hastalanan, Afyon Müzesi Müdürü Ahmet Topbaş, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü Ahmet Menteş kansere yakalanmış, Antalya Müzesi Müdürü Metin Pehlivanoğlu atandığı Afyonda görevine giderken minibüste hayatını kaybetmiştir.

Müzeciler en büyük sıkıntıyı MC hükümetleri dönemlerinde ve onu izleyen yıllarda yaşamıştır. Müzeleri tanımayan, müze bilimden nasiplenmemiş,  hukuk, siyasal, iktisat eğitimi almamış öğretmen kökenli bazı müfettiş ve kültür müdürlerinin bunda büyük payı olmuştur.  Müzecileri baskı altında tutmaya çalışmışlar, yersiz cezaları birbirini izleyince bazıları üniversitelere veya başka kurumlara geçmişlerdir.
Anadolu müzelerinde görev müzeciler yerel siyasetçilerin yasalara uymayan isteklerine karşı çıktıklarında yerlerinden edilmişlerdir. 
Müzelerde yaşanan karmaşık dönemleri, yaşananları, çelişkileri müzecilerden bazıları yazdıkları kitaplarda dile getirerek ileride mutlaka yazılacak olan müzecilik tarihine olumlu ve olumsuz yönleriyle ışık tutmuşlardır.
Türkiye’nin önde gelen,  ünlü Sümerologlarından Veysel Donbaz 1962-2004 yılları arasında İstanbul Arkeoloji Müzelerinin Çiviyazılı Belgeler Arşivinde geçirdiği 42 yılık meslek yaşamını  “Bin Kral Bin Anı" kitabında anlatmıştır. Oldukça uzun sayılacak mesleğinde protokolde yaşadıklarını, yurt dışı müzelerinde, ilişkilerini, Almanya’dan Hitit tabletlerini nasıl getirildiğini, bilimsel yayınlarını bu kitapta bulabilirsiniz. 
Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesinin  kurucusu  ve Bodrum ile bütünleşmiş  Oğuz Alpözen “Eski  Testi Doktoru'nun Anıları” kitabında yoktan var edilen  bir müzenin uluslararası düzeye getirildiğini anlattıktan  sonra yaşadığı sıkıntıları, yersiz denetimleri dile getirmiştir. Emekli olduktan sonra müzesinin nasıl değişikliğe uğratıldığını  ve  bunun mücadelesini “Bodrum Kalesi ve Müzesi”, “Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin Sonu” isimli kitaplarında yılların emeğinin nasıl yok  sayıldığını  anlatmıştır. Müzecilik tarihi yönünden bu ilginç kitapların yanısıra Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı, Sadberk Hanım Müzesinin eski müdürlerinden Çetin Anlağan’ın  “Suyun İki Yakasında”, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlerinden Sabahattin Türkoğlu’nun “Müzelerde 41 Yıl”, İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürü Alpay Pasinli’nin “Müzelik Anılar” isimli kitapları da bu yöndeki boşluğu kısmende olsa  doldurmuştur. Ayrıca Benim yaşamımdan kesitler veren “Erdem Yücel Mazide Kalanlar” ve “Bir Müze Müdürünün Anıları”, rahmetli müze müdürü Cenk Alpak’ın “Müzeler Almanağı” ile   “Eski Eserlerimizi asıl Korumalıyız” ve Ferruh Gerçek’in Türk Müzeciliği! kitapları müzeciliğimizin yükseliş ve çöküş dönemlerini, özveriyle görevlerini yapan müzecilerin başlarına gelenleri en küçük ayrıntısına kadar gözler önüne sermiştir. 
Kuşkusuz müzelerde neler yaşandığını acı ve tatlı anılarıyla günümüze taşıyan  bu anıları ileride müzelerimizin tarihi yazıldığında veya akademik tezler hazırlandığında  her biri birer  başvuru kaynağı olacaktır. 



Bu yazı 1036 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 35 31 1 3 86 22 96 +64
2 Fenerbahçe 35 28 1 6 89 31 90 +58
3 Trabzonspor 35 18 13 4 61 48 58 +13
4 Başakşehir FK 35 16 12 7 50 40 55 +10
5 Beşiktaş 35 16 13 6 48 42 54 +6
6 Alanyaspor 35 12 10 13 50 47 49 +3
7 Kasımpaşa 35 14 14 7 57 63 49 -6
8 Çaykur Rizespor 35 14 14 7 47 54 49 -7
9 Sivasspor 35 12 11 12 42 51 48 -9
10 Antalyaspor 35 11 12 12 40 44 45 -4
11 Adana Demirspor 35 10 11 14 50 47 44 +3
12 Samsunspor 35 11 15 9 40 45 42 -5
13 Kayserispor 35 11 13 11 41 50 41 -9
14 MKE Ankaragücü 35 8 12 15 43 46 39 -3
15 Fatih Karagümrük 35 9 16 10 43 45 37 -2
16 Konyaspor 35 8 14 13 34 48 37 -14
17 Gaziantep FK 35 9 18 8 40 55 35 -15
18 Hatayspor 35 7 15 13 39 49 34 -10
19 Pendikspor 35 8 18 9 40 71 33 -31
20 İstanbulspor 35 4 24 7 26 68 16 -42
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 34 24 7 3 77 31 75 +46
2 Göztepe 34 21 6 7 60 20 70 +40
3 Sakaryaspor 34 17 8 9 50 35 60 +15
4 Bodrumspor 34 15 7 12 43 22 57 +21
5 Çorum FK 34 16 10 8 55 36 56 +19
6 Kocaelispor 34 16 11 7 48 41 55 +7
7 Boluspor 34 15 11 8 33 35 53 -2
8 Gençlerbirliği 34 13 9 12 39 33 51 +6
9 Bandırmaspor 34 13 10 11 49 32 50 +17
10 Erzurumspor FK 34 12 11 11 30 34 44 -4
11 Ümraniyespor 34 12 15 7 40 47 43 -7
12 Manisa FK 34 9 12 13 40 40 40 0
13 Keçiörengücü 34 10 14 10 34 43 40 -9
14 Adanaspor 34 11 17 6 28 45 39 -17
15 Şanlıurfaspor 34 9 14 11 32 37 38 -5
16 Tuzlaspor 34 9 14 11 35 47 38 -12
17 Altay 34 5 25 4 16 76 10 -60
18 Giresunspor 34 2 28 4 16 71 7 -55
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 36 26 5 5 83 29 83 +54
2 Van Spor FK 36 24 6 6 63 37 75 +26
3 Bucaspor 1928 36 21 5 10 54 25 73 +29
4 1461 Trabzon FK 36 21 6 9 71 39 72 +32
5 Ankaraspor 36 15 8 13 45 35 58 +10
6 Yeni Mersin İdman Yurdu 36 16 10 10 50 36 58 +14
7 Beyoğlu Yeniçarşıspor 36 15 14 7 47 38 52 +9
8 Karacabey Belediye Spor 36 13 11 12 43 37 51 +6
9 Ankara Demirspor 36 15 16 5 43 46 50 -3
10 Diyarbekir Spor 36 12 15 9 39 41 45 -2
11 Kırklarelispor 36 11 14 11 33 41 44 -8
12 Altınordu 36 10 13 13 45 39 43 +6
13 Hes İlaç Afyonspor 36 10 14 12 25 38 42 -13
14 Serik Belediyespor 36 10 16 10 29 45 40 -16
15 Nazilli Belediyespor 36 11 16 9 38 57 39 -19
16 Zonguldak Kömürspor 36 11 17 8 41 57 38 -16
17 Bursaspor 36 6 22 8 28 64 23 -36
18 Kırşehir Futbol SK 36 5 23 8 38 76 23 -38
19 Adıyaman FK 36 4 25 7 28 63 19 -35
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 28 22 2 4 67 18 70 +49
2 Aliağa Futbol A.Ş. 28 19 0 9 60 18 66 +42
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 28 15 6 7 40 25 52 +15
4 52 Orduspor FK 28 14 7 7 40 28 49 +12
5 İnegöl Kafkas GK 28 13 7 8 37 30 47 +7
6 Edirnespor 28 13 10 5 45 28 44 +17
7 Mardin 1969 Spor 28 12 11 5 40 34 41 +6
8 K.Çekmece Sinopspor 28 10 10 8 41 31 38 +10
9 Karabük İdmanyurdu Spor 28 10 13 5 27 44 35 -17
10 Artvin Hopaspor 28 9 12 7 33 29 34 +4
11 Talasgücü Belediyespor 28 10 14 4 34 45 34 -11
12 Kırıkkalegücü FK 28 8 15 5 31 42 29 -11
13 Gümüşhanespor 28 4 14 10 25 49 22 -24
14 Malatya Arguvanspor 28 3 21 4 21 57 13 -36
15 Tarsus İdman Yurdu 28 2 22 4 20 83 10 -63
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 12/05/2024 Adana Demirspor vs Gaziantep FK
 12/05/2024 Alanyaspor vs Beşiktaş
 12/05/2024 Fatih Karagümrük vs Galatasaray
 12/05/2024 Fenerbahçe vs Kayserispor
 12/05/2024 Hatayspor vs MKE Ankaragücü
 12/05/2024 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 12/05/2024 Konyaspor vs Samsunspor
 12/05/2024 Pendikspor vs Çaykur Rizespor
 12/05/2024 Sivasspor vs Başakşehir FK
 12/05/2024 Trabzonspor vs İstanbulspor (H:1)
 19/05/2024 Galatasaray - Fenerbahçe Galatasaray ligdeki son 23 maçında hiç kaybetmedi  Galatasaray yenilmez
 19/05/2024 Samsunspor - Alanyaspor Samsunspor ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Samsunspor yenilmez
 19/05/2024 Galatasaray - Fenerbahçe Fenerbahçe ligdeki son 24 maçında hiç kaybetmedi  Fenerbahçe yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2024 Kocaelispor 0 - 2 Sakaryaspor
 11/05/2024 Erzurumspor FK 0 - 4 Eyüpspor
 11/05/2024 Boluspor 2 - 1 Çorum FK
 11/05/2024 Göztepe 1 - 1 Bodrum FK
 11/05/2024 Adanaspor 1 - 0 Bandırmaspor
 11/05/2024 Tuzlaspor 1 - 1 Gençlerbirliği
 11/05/2024 Şanlıurfaspor 2 - 0 Manisa FK
 10/05/2024 Giresunspor 1 - 2 Ümraniyespor
 10/05/2024 Keçiörengücü 1 - 1 Altay
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 Hük. Bursaspor 3 - 0 Van Spor FK
 04/05/2024 Altınordu 3 - 3 Ankaraspor
 04/05/2024 Bucaspor 1928 3 - 1 Diyarbekir Spor
 04/05/2024 Serik Belediyespor 0 - 6 Esenler Erokspor
 04/05/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor 3 - 1 Karacabey Belediye Spor
 04/05/2024 Adıyaman FK 4 - 1 Hes İlaç Afyonspor
 04/05/2024 Ankara Demirspor 5 - 2 Yeni Mersin İdman Yurdu
 04/05/2024 Kırklarelispor 1 - 3 Zonguldak Kömürspor
 04/05/2024 Kırşehir Futbol SK 4 - 5 1461 Trabzon FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/04/2024 Malatya Arguvanspor 3 - 4 Talasgücü Belediyespor
 27/04/2024 Gümüşhanespor 2 - 4 Kepezspor FAŞ
 27/04/2024 Artvin Hopaspor 0 - 1 52 Orduspor FK
 27/04/2024 Mardin 1969 Spor 4 - 2 İnegöl Kafkas GK
 27/04/2024 Tarsus İdman Yurdu 1 - 1 Karabük İdmanyurdu Spor
 27/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor 1 - 0 Edirnespor
 27/04/2024 Aliağa Futbol A.Ş. 6 - 3 Kırıkkalegücü FK
SON YORUMLANANLAR
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI